Voorzitter, college, leden van de raad,

Vorig jaar bracht onze fractie de zeven vette en de zeven magere jaren, ten tijde van Jozef in Egypte, in herinnering bij het uitspreken van de Algemene Beschouwingen. De vette jaren waren voorbij, de magere jaren waren aangebroken. In de wetenschap dat de opgaven van vandaag niet morgen zouden zijn opgelost. Maar wie had gedacht dat wat klein begon uiteindelijk ons dorp, ons land, de hele wereld in de greep zou houden, niemand toch? De mens wikt, God beschikt. 

Ons dagelijks leven en werken veranderde in enkele weken drastisch. Van kantoor naar thuiswerken; van school naar thuisonderwijs, van kerkgang naar thuis meeluisteren. Zomaar wat voorbeelden. Na een korte periode van verlamming en onzekerheid werd er als snel gezocht naar nieuwe manieren van leven en werken. Het college liet al snel zien ook vóór een gezond ondernemersklimaat te willen blijven staan door een loket te openen waar ondernemers konden aankloppen. Niet iedereen kon de klap verduren en we moeten ook vrezen dat Smit Mode niet de laatste zal zijn in ons Damdorp. 

Ook binnen de raad zagen we nieuwe manieren van vergaderen. We vergaderden veelal digitaal, namen besluiten binnen de mogelijkheden van de gemeentewet. We herdachten de doden op 4 mei, gaven betekenis aan vrij zijn op 5 mei. En nog zoveel meer. Voorzitter, vanaf deze plaats wil onze fractie dan ook haar waardering uitspreken voor het vele werk wat door u, het college, griffie, de ambtelijke organisatie en verenigingen is verricht en nog verricht wordt. 

Corona houdt ons ook de spiegel voor als we denken aan de rolneming van een stabiel gezin, een goed sociaal netwerk en het klimaat. Hebben we hier oog voor? Staan we hier wel voldoende bij stil? Leren we daar ook van of gaan we straks op dezelfde voet verder? De SGP-fractie hoopt dat corona mensen ook aan het denken zet en bovenal dat het mag leiden tot terugkeer naar de Heere en zijn geboden. Want voorzitter, er ligt schuld. Persoonlijk, ambtelijk, in de landen. Dan is er maar één middel: handen vouwen in plaats van wassen.

Jaarrekening 2019

Kijkend naar de jaarrekening dan mogen we tevreden zijn! In mei 2019 verhuisden we negen woonwagens naar sportpark Souburgh en zetten we de eerste stappen om de Nedstaal locatie te transformeren tot een nieuwe werk- en leeromgeving. Echter, 2019 was ook het jaar van grote tekorten bij BSSA, zorgen om stijgende kosten in de zorg, toenemende druk op onze regionale samenwerking Drechtsteden. Verder trokken we in december 2019 de stekker uit DOK12. En het is vanwege de vele incidentele meevallers én een grote meevaller uit het gemeentefonds dat we 2019 positief afsluiten in plaats van 2 miljoen euro negatief (pag. 6 tabel).

BURAP 2020

Deze lijn zien we ook terug bij de 1^e BURAP 2020. Dat de magere jaren waren aangebroken was ons bekend en voorzien. Nieuw is wel de 0,5 miljoen euro uit onze reserves om (extra) structurele tekorten en tegenvallende compensatie het hoofd te bieden. We vragen ons wel af welk effect de meicirculaire (positief / negatief) op de lopende programma begroting 2020 én de impact van corona. Op welk termijn kan het college ons voorzien van mogelijke scenario’s?

PPN 2021

Vervolgens naar de inhoud van de Perspectiefnota 2021. Via de lijn A. Verlagen van de uitgaven B. Verhogen van de inkomsten en C. Inzetten van onze reserves.

A1. Sociaal domein

De SGP-fractie is vóór goede zorg,maar ook vóór betaalbare zorg. De alsmaar oplopende kosten binnen het sociaal domein blijven een zorgenkind. Naast het beheersbaar krijgen van de kosten heeft onze fractie vorige jaar ook gepleit voor extra middelen van het rijk. Die zijn vooralsnog uitgebleven. Terecht dat er nu hartenkreten, brieven en filmpjes worden gemaakt! Aanhouden college, en complimenten voor uw optreden! Maar laten we ook oppassen dat deze hartenkreten ondergesneeuwd raken door de actualiteit van vandaag. Corona komt er bij!

Laten we verder ook kritisch naar onszelf blijven kijken. Wat kan onze provincie (Jeugd),

Drechtsteden, Alblasserdam zelf eraan doen om de kosten beheersbaar te krijgen? Hoe vlakken we af, of beter, hoe laten we de curve dalen? Is meer lokaal (ook in relatie tot de 53% kritische grens) en preventie nog steeds het sleutelwoord, vragen wij aan het college? De problematiek binnen Jeugd lossen we daar niet mee op. Aan welke knoppen kan gedraaid worden, welke keuzes moeten er gemaakt worden? Want als we op deze wijze door blijven gaan, komt het niet goed. We moeten keuzes én tempo maken. Want het duurt ook allemaal lang.

Even tussendoor. Laatst was ik met mijn vrouw in de st. Bavo kerk in Haarlem. Rechts in de hoek viel mijn oog op een donker bruine ‘brood bank’ uit 1470. Daar werd in die tijd het brood uitgedeeld aan de armen. Ik moest gelijk denken aan onze voedselbank. Ja, in 2020 is er nog steeds een ‘brood bank’. Ongelooflijk toch? Voorzitter, op dit punt maken we stappen, maar welke doorontwikkeling kunnen we van het college nog verwachten?  

In de voorliggende perspectiefnota wordt nu wel uitgegaan van volumegroei en is uitgegaan van een minimaal negatief scenario. Dit punt is wat ons betreft voldoende aanbod geweest tijdens de laatst gehouden werksessie, waarbij onze fractie geneigd is hierin het college te volgen. Blijft wel een groot risico die we terug willen zien in de risicoparagraaf bij de begroting.

Dat bovengenoemde ook alles te maken heeft met onze regionale samenwerking Drechtsteden staat buiten kijf. De lijn vanuit Alblasserdam is helder. Regionaal wat regionaal moet; lokaal wat lokaal kan. Vanuit de inhoud gestuurd. Maar zijn er grenzen aan onze regionale samenwerking vragen wij aan het college? De conferentie heeft plaats gevonden. Is er iets wat u al met ons kunt delen?

A2. Subsidies

Ten aanzien van subsidies is in de perspectiefnota een gelijkblijvend bedrag opgenomen met daarnaast een algemene indexering ‘toeslag’. Vorig jaar hebben wij het college gevraagd om de subsidies nog eens onder de loep te nemen. Zijn er subsidies die mogelijkerwijs per definitie omlaag kunnen worden bijgesteld?

Verder zien we een structurele stijging van 100.000 euro opgenomen ten behoeve van Sporthal Molenzicht en BSSA, twee belangrijke voorzieningen. Echter wordt het nu wel tijd om het principe van stichtingen eens grondig onder de loep te nemen. De oproep van het CDA onderschrijven we van harte. Wel met de opmerking om het onderzoek breder te trekken door ook Landvast en Souburgh hierbij te betrekken. Wij vragen het college dan ook dit op te pakken en de raad hierover te rapporteren.

A3. OZHZ / B1. leges

Ten aanzien van OZHZ is in de perspectiefnota gerekend met de programmabegroting 2020 inclusief een indexering. Daarnaast wordt aangegeven dat de leges nog niet kostendekkend zijn en wordt voorgesteld om opnieuw een verhoging in de leges door te voeren. Laat voorop staan dat onze fractie niet tegen een kostendekkend tarief is, echter gaat een nieuwe legesverhoging voor ons te snel, temeer omdat we de begroting van OZHZ in de loop der jaren alleen maar zien toenemen, in zowel vette als in magere jaren. Goed om dat eerst te onderzoeken, voordat we besluiten een nieuwe verhoging door te voeren. Zeker gezien het feit dat vanaf 1 januari 2022 ook leges kunnen worden opgelegd ten aanzien van milieutaken.

A4. Meetpunt

De SGP is vóór een duurzame leefomgeving. Schone lucht is zo’n programma dat wij een warm hart toedragen en daarbij heeft een aantal jaren gegolden: meten is weten. De vraag is wel hoe lang moeten we nog door blijven meten, beschikken we inmiddels niet al over voldoende data? Wegen de kosten op tegen de baten? Nedstaal zelf is al enige jaren niet meer actief én het vergelijk met de landelijke meetpunten blijkt vrij zuiver te zijn.Onze fractie wil dan ook voorstellen om het meetpunt na 2020 te laten vervallen / niet op te nemen in de programmabegroting 2021 en meerjarenperspectief. Vernemen graag hoe de andere fracties daar tegenover staan. Duurzaamheid heeft ook alles te maken met hoe we omgaan met vuurwerk tijdens oudjaar. Het bestrijden van vuurwerk is niet alleen goed voor het milieu, maar draagt ook bij aan een hoger veiligheidsbeleving. Wie is er niet vóór een veilig Alblasserdam?

A5. Gebiedsperspectief Kinderdijk

In de perspectiefnota zijn incidentele budgetten opgenomen voor projecten die gelinkt zijn aan het gebiedsperspectief Kinderdijk. In eerdere voorstellen is geschermd dat een deel van de ticketopbrengsten in een gezamenlijke pot zou worden gestopt waar andere projecten uit zouden kunnen worden gefinancierd. Wat is daar eigenlijk de status van?

A6. Programmacoördinator Bibliotheek

Het is niet voor het eerst dat we iets te lezen krijgen over de programmacoördinator. Een nieuwe functie in De Rederij die deel uitmaakte van het eerste dienstverleningsconcept. In april zijn we opnieuw geïnformeerd over de wijzigingen in dat concept vanwege de financiële realiteit. De laatste passage in de raadsinformatiebrief stelt dat het concept passend is binnen de begroting, lees begroting 2020. Nu blijkt een structurele uitgave van 50.000,- Hoezo passend?

Tevens vragen wij ons af wat deze functie nu, naast de gastvrouw, toevoegt. Toevoegt voor de Alblasserdamse samenleving. Wegen de kosten op tegen de baten? Als onze fractie gevraagd wordt om keuzes te maken, dan is dit een onderdeel dat wat ons betreft kan komen te vervallen. Er liggen andere prioriteiten.

A.Verhogen van de inkomsten

B2. Lastenverhoging

Essentieel punt in de voorliggende perspectiefnota is de voorgestelde lastenverhoging (opnieuw), als argumentatie dat verdergaande bezuinigingen binnen het sociaal domein niet verantwoord zijn. Onze fractie vind het echter nog te vroeg om daar vandaag al een standpunt over in te nemen omdat:

1.       Er nog veel onduidelijkheid bestaat over een aantal essentiële onderdelen (effecten mei/september circulaire / effect lobby richting het rijk).

2.       We óók andere keuzes kunnen maken door bijvoorbeeld onderdelen in de begroting te schrappen (bijvoorbeeld programmacoördinator / meetstation), projecten op hold te zetten of uit te stellen.

3.       Het incidenteel / structureel inzetten van onze bestemmingsreserve Eneco-gelden.

Deze keuzes / scenario’s liggen vandaag niet voor. Wij roepen het college dan ook op om richting de programmabegroting 2021 met door het college gedragen voorstellen te komen waaruit de raad kan kiezen.

C.Inzetten reserves

C.1 Weerstandsvermogen

Ten aanzien van het weerstandsvermogen steunen wij de lijn van het college om niet lager te gaan dan 1,4. We komen van 2,6 (2018) naar 2,0 (2019). Lager dan 1,4 vinden we niet passend bij een solide financieel beleid.

C.2 Eneco-gelden

Onze voorraadschuur is onlangs eenmalig aangevuld met circa 18 miljoen euro. Dat vraagt wel om een verantwoorde besteding. Wat onze fractie betreft houden we daarin de volgende volgorde voor aan:

1.       Het verlagen van de structurele lasten (scenario Papendrecht onderzoeken);

2.       Gelden inzetten voor structurele dekking als gevolg van wegvallende dividend;

3.       Gelden inzetten voor verbetering van onze schuldenpositie;

4.       Gelden inzetten voor aantrekken van ons weerstandsvermogen;

5.       Gelden inzetten voor incidentele tegenvallers en de gevolgen van de coronacrisis;

6.       Gelden inzetten voor duurzame investering, bijvoorbeeld het verder uitvoeren van LEDverlichting in de openbare ruimte.

Bedrijfsvoering

De prioriteitendiscussie ligt nog vers in het geheugen. Nogmaals dank voor de inkijk en de eerlijke reflectie. Onze fractie wil vanavond nogmaals de bedrijfsvoering benadrukken. Zorg dat de basis op orde komt. Investeer in voldoende paardenkrachten. Dan maar een stapje terug in ambitie. We vragen het college wel om deze transformatie in bedrijfsvoering te monitoren en ons als raad daarin ook mee te nemen. Wat ons betreft mag dat ook een bijlage zijn aan de perspectiefnota 2022. Graag reflectie van het college op dit punt.

Gemeentehuis

Voorzitter, de SGP-fractie kijkt er naar uit om na de zomervakantie weer gebruik te kunnen maken van het vernieuwde gemeentehuis. Er is veel werk verzet en het resultaat mag er ook zijn. Complimenten aan het team! En… de nationale driekleur bent u niet vergeten toch?

Tot slot

Voorzitter, tot slot. Als SGP doen we ons politieke werk vanuit Bijbelse principes en het besef dat God ons leven leidt en Hij over de gehele wereld regeert. Dat geeft als het goed is afhankelijkheid, soms rust en vertrouwen, maar ook een verantwoordelijkheid om het goede te zoeken voor onze naasten. Daarom is bij het maken van alle plannen belangrijk om te realiseren dat we dat doen vanuit het principe ‘Deo Volente’: ‘zo de Heere wil en wij leven’.   

Jaco Brand

Fractievoorzitter SGP-Alblasserdam