13 november 2018

Bijdrage begroting 2019

Voorzitter,

Dat de Bijbel van alle tijden is, komt naar voren als we Lucas 14 lezen waar Jezus tot de omstanders het volgende zegt: ‘Want wie van u, willende een toren bouwen, zit niet eerst neder, en overrekent de kosten, of hij ook heeft, hetgeen tot volmaking nodig is?’. Dus, voordat je plannen ten uitvoering brengt, bereken je eerst de kosten die daarvoor nodig zijn. Voorzitter, een praktische boodschap die anno 2018 nog steeds actueel is. Want na de algemene beschouwingen, PPN 2019 en na het vaststellen van de samenlevingsagenda is het college aan de slag gegaan met het opstellen van de begroting. Er is gerekend en berekend welke kosten nodig zijn om de gestelde ambities tot uitvoering te brengen. En die rekenopgave ligt vanavond voor ter bespreking, te weten de begroting 2019.

Voorzitter, de SGP-fractie is dankbaar en content met de voorliggende begroting. Zowel qua opzet, leesbaarheid, maar vooral op de inhoud. Wij hebben kunnen constateren dat er goed naar de raad is geluisterd, dat veel van onze ambities, uitgesproken tijdens de algemene beschouwingen, zijn doorvertaald in het voorliggende document. Een compliment aan het college en de ambtelijke organisatie is zeker op z’n plaats!

De SGP-fractie heeft ook punten van zorg of punten van kritiek. Wij noemen u vanavond acht punten in lijn met de vijf programma’s, zoals geformuleerd in de begroting.

Actiever, zorgzamer & ondernemender:

1. Kijkend naar de alsmaar oplopende tekorten binnen het sociaal domein, met name binnen de domeinen jeugd en WMO, zit daar wat onze fractie betreft een grote zorg! Dat die zorg gedeeld wordt door het college zien we ook terug in de risicoparagraaf waar rekening wordt gehouden met serieuze overschrijdingen. Enerzijds mogen we terugblikken op positieve ontwikkelingen, denk hierbij aan de stevige zienswijze van het college, de lobby richting het rijk, de ingezette transformatie. Echter is een en ander niet alleen op te lossen door de handen op te houden met de vraag: ‘geef ons maar meer geld’. Ons inziens zit het probleem dieper en breder: uitvoering van het regionale beleid, uitwerking kan per gemeente verschillend zijn, de acceptatie daarvan is er nog niet, ontschotten, cliënt centraal zetten, echt samenwerken en het terugdringen van bureaucratie. Eigenlijk komt het er op neer dat we na 4 jaar decentralisaties nog steeds aan het begin lijken te staan en de financiën niet onder controle zijn. Wanneer je je oor hier en daar te luister legt, roepen genoemde punten herkenning op. Daarbij de vraag wat het college daar aan gaat doen. Of kan doen? U merkt, hier zit enige twijfel. In de achterliggende periode heb ik persoonlijk ook vraagtekens gezet bij de sterke toename van cliënten. Laten we niet te makkelijk cliënten toe? Worden cliënten niet te snel gelabeld? In de achterliggende dagen stelde ik me ook de vraag of datgene wat we nu zien binnen het sociaal domein niet een gevolg kan zijn van een maatschappij waar de druk van presteren zo hoog is geworden?

2. Dat echt samenwerken, die onderlinge chemie, zie we ook nog onvoldoende terug bij de aanpak van armoede. We herinneren ons misschien nog wel de BIO in november 2016 waar heel veel partijen aan het woord kwamen. In mei is een en ander verpakt in een armoedeconvenant en bijbehorend plan van aanpak, positief! Maar nu doorpakken. De SGP-fractie roept het college dan ook op de uitwerking voortvarend op te pakken en hierin duidelijk de regie te nemen.

Buiten beter:

3. Een punt van zorg hebben wij ook bij de uitvoering van het grondstoffenplan. Waar verder ingezet gaat worden op extra voorlichting en het verbeteren van de faciliteiten, zoals het inzamelen van GFT bij hoogbouw. Prima, maar desondanks moeten we ook opmerken dat onze oproep tot het aanpassen van de ophaalfrequentie, nog weinig weerklank vindt. De SGP-fractie roept het college op dit punt uit te werken en de raad hierover te informeren en keuzes voor te houden.

4. Het verhogen van de kwaliteit van onze buitenruimte is een van de speerpunten van de SGP. 2019 is het jaar waarin volgens het college beleidsmatig wordt doorgepakt. Hier is 300.000,- voor gereserveerd. Wij hebben sterkte twijfels of deze middelen genoeg zijn om de buitenruimte op het gewenste niveau te krijgen omdat we tevens zien dat door klimaatverandering juist extra middelen benodigd zijn. Die twijfels bestaan ook bij het begrip burgerparticipatie. Daarom ook de volgende motie.

Constaterende dat:

  • de kwaliteit van de buitenruimte onder druk staat;
  • het college deze kwaliteit wenst te verhogen;
  • hiervoor middelen zijn vrijgemaakt in de begroting 2019;
  • vanwege o.a. klimaatveranderingen naar verwachting extra middelen benodigd zijn.

Van mening zijnde dat:

  • de gevolgen van klimaatveranderingen ook zichtbaar zijn in de bestedingen van de afdeling buitenruimte;
  • extra middelen, om de beoogde kwaliteit ook tot uitdrukking te brengen, geen overbodige luxe is.

Roept het college op:

  • deze extra middelen te zoeken binnen de huidige begroting (bijvoorbeeld door de algemene uitkeringen aan te wenden als gevolg van hoger aantal inwoners, woon- en bedrijfseenheden) en op te nemen in eerst volgende Perspectiefnota.

Beter wonen & bereikbaarder:

 

5. Voorzitter, regionaal zijn de woonvisie en de energiestrategie (duurzaamheid) vastgesteld. Dat vraagt om een lokale uitwerking. Een uitwerking met uitdaging die de volle aandacht verdient. Nieuwbouw reguleert zich inmiddels zelf, bij bestaande bouw wordt een start gemaakt met wijk Souburgh. Om het sociale vastgoed ook op te pakken hebben wij ‘sloop voor nieuwbouw’ geïntroduceerd. Nu is sloop geen doel op zich, begrijp ons goed. Het gaat ons om de kwaliteit van wonen en leven. Eerder hebben wij het college opgeroepen hier actief werk van te maken. Wanneer we nu lezen dat het college ‘in afwachting is van initiatieven uit de samenleving’ dan wordt daarmee geen gehoor gegeven aan onze oproep. Middels een motie roepen wij dan ook het college op om hier geen passieve houding aan te nemen, maar dit juist actief op te pakken en te bespreken met Woonkracht10 .  Daarom ook de volgende motie.

Constaterende dat:

  • een deel van de bestaande sociale woningbouw in slechte staat verkeerd;
  • dit de kwaliteit van wonen en leven niet ten goede komt;
  • de SGP-fractie eerder gepleit heeft voor ‘sloop voor nieuwbouw’;
  • sloop geen doel op zich is, echter een optie om te komen betere woon- en leefomgeving;
  • Woonkracht10 hier een belangrijke partner in is;
  • sloop voor nieuwbouw ook terug te vinden is in de begroting 2019.

Van mening zijnde dat:

  • het college een te passieve houding aanneemt door in de begroting te vermelden dat het college ‘in afwachting is van initiatieven uit de samenleving’;
  • hiermee geen recht wordt gedaan aan onze eerder oproep om actief het gesprek aan te gaan met Woonkracht10.

Roept het college op:

  • om parallel aan de uitvoering van de lokale energietransitie juist actief het gesprek aan te gaan met Woonkracht 10;
  • Woonkracht10 te verzoeken om met voorstellen te komen waaruit blijkt dat aan de wens van de raad invulling wordt gegeven.

6. Voorzitter, punt zes gaat over het Gebiedsperspectief Kinderdijk. Wij maken ons daar zorgen om en naar aanleiding van de laatst gehouden sessie met onze buurgemeente zijn de zorgen alleen maar toegenomen. De volgende vragen borrelen bij ons op: ‘wie is nu eigenaar van het gebied’, ‘wie gaat nu waar over’, ‘wat zijn onze beleidsuitgangspunten voor het gebied’? (e.e.a. wordt nog eens onderstreept door de actualiteit van afgelopen zaterdag). De SGP-fractie wenst al dit soort vragen eerst te bespreken zodat dit als input kan dienen voor het realiseren van het Gebiedsperspectief. Het gaat ons enerzijds om de inhoud, anderzijds om de volgordelijkheid van processen, om al deze input ook te gebruiken in de voorgenomen uitvraag rondom het Havengebied.  Daarom ook de volgende motie.

Constaterende dat:

  • er volop gewerkt wordt aan het gebiedsperspectief Kinderdijk;
  • er tijdens de bijeenkomst voor raadsleden discussie ontstond over gebiedsperspectief Kinderdijk; namelijk over de uitgangspunten in het gebied, variërend van minimaal aantal toeristen om onderhoud te betalen tot top vijftig attractie van Nederland die gefaciliteerd moet worden.

Van mening zijnde dat:

  • eerst de (beleids)uitgangspunten helder moeten zijn voordat middels een gebiedsperspectief invulling wordt gegeven aan deze uitgangspunten.

Roept het college op:

  • om zo snel mogelijk met een korte notitie te komen waarover de raad het gesprek kan voeren om daarna keuze te maken die vervolgens als leidraad fungeren voor het gebiedsperspectief Kinderdijk en de uitvraag voor het Havengebied.

Dienstverlening en bestuur:

7. Voorzitter, wij waarderen de ambities van het college, echter tijdens de algemene beschouwingen heeft onze fractie benoemd dat we nog steeds heel veel ballen in de lucht houden en hebben we het college verzocht richting de begroting met prioritering te komen om zodoende de werkdruk te stabiliseren waardoor er ook ruimte ontstaat voor meer kwaliteit. Helaas is aan deze oproep geen gehoor gegeven.  Daarom ook de volgende motie.

Constaterende dat:

  • de gemeente Alblasserdam een zeer ambitieuze hoeveelheid projecten onderhanden heeft;
  • de capaciteit binnen het ambtelijk apparaat beperkt is;
  • er reeds bij het opstellen van de Samenlevingsagenda 2.0 aandacht is gevraagd voor prioritering van en focus aanbrengen in de onderhanden projecten.

Van mening zijnde dat:

  • de beperkte capaciteit tot uiting komt bij de voortgang van diverse projecten;
  • hierdoor het momentum verloren gaat en het vertrouwen van inwoners in het welslagen zal afnemen.

Roept het college op:

  • de raad inzicht te bieden in de planning en voortgang van projecten;
  • daarbij met een voorstel te komen welke prioritering hierin kan worden aangebracht, met nog meer focus op de sporen en wagons volgens vastgestelde samenlevingsagenda 2.0;
  • dit alles voor de 1e BURAP 2019.

Solide financiën:

8. Voorzitter, dat brengt ons bij ons laatste punt. Solide financiën. Financieel staan we er nog steeds goed voor, zeker wanneer we dat vergelijken met andere gemeenten. De reserves zijn fors, kapitaallasten relatief laag. Echter de achterliggende periode hebben we naast investeringen ook behoorlijke tegenvallers moeten incasseren. En wat staat ons nog te wachten als we denken aan het dossier gemeentehuis. De verklaring, waarom er nog geen sprake is van een structureel sluitende begroting, is helder en onze fractie is dan ook blij met de ingezette aanpak rondom precario. Echter we moeten op de winkel passen, mede gelet op de risico’s rondom het sociale domein. De netto schuldenquote is opgelopen van 80% naar wellicht in de toekomst 120%. Wij vragen het college dan ook, waar ligt de grens? Wij roepen het college op om de schuldenquote en het weerstandsratio weer terug op niveau te brengen. Deelt het college deze wens en zo ja, wat gaat het college daaraan doen?

Slot

Voorzitter, tot slot. Aan het begin van ons betoog hebben wij kenbaar gemaakt dat wij dankbaar zijn met wat nu voorligt. Dankbaar als we kijken hoe de zaken er voor staan, wat we met elkaar hebben bereikt, wat we allemaal hebben in dit leven ten opzichte van zij die minder hebben of helemaal niets hebben en afhankelijk zijn van anderen. Of zij die ons tussentijds zijn ontvallen….

Dankdag, vorige week woensdag stonden wij hier in het bijzonder bij stil. Tegelijkertijd ook wel biddag genoemd kijkend naar wat voor ligt. Het college heeft gerekend, berekend, ambities uitgesproken. Nu volgt de uitvoering. Wij bidden het college en de ambtelijke organisatie Gods wijsheid toe bij de uitvoering van de begroting 2019.

SGP Alblasserdam

Jaco Brand