Bijdrage begroting 2020

Voorzitter, waar we voor de zomervakantie nog een perspectiefnota bespraken, waarin een jaarlijks tekort van circa 2 miljoen euro geschetst werd, ligt vanavond een sluitende programmabegroting voor. Niet voordat er aan drie knoppen gedraaid is te weten: versoberen van de uitgaven, verhogen van de inkomsten en gebruik maken van onze spaarpot. Wanneer we letten op de bredere context was dit geen eenvoudige opgave. Wanneer dat dan toch lukt, is een compliment zeker op z’n plaats!

Als we de programmabegroting tot ons nemen, kunnen we constateren dat het college goed heeft geluisterd naar de verschillende bijdrages uit de raad en dat heeft weten door te vertalen in concrete voorstellen. Goed om te constateren dat het college ook haar verantwoordelijkheid neemt om de opgaves, waar we nu voor staan, binnen de huidige periode op te lossen en deze niet door te schuiven naar een nieuwe collegeperiode. Ook dat scharen we onder de noemer ‘solide financieel beleid’. Het college kan niet verweten worden dat het ambitieloos is. De komende jaren blijft er structureel 900.000 euro beschikbaar voor het realiseren van ambities uit de samenlevingsagenda.

‘Seinen op groei’ luid de kop op pagina 3. Ja, echter kijkend naar de opgaves binnen het sociaal domein, de ontstane onrust binnen GR-Drechtsteden, het inzetten van onze reserves, de vele risico’s (zoals oplopende kosten in de bijstand en in de  jeugdzorg), dan is voorzichtigheid en terughoudendheid echt op z’n plaats!

Vanuit dat oogpunt spreken we ook onze waardering uit voor het feit dat het voordeel, volgend uit de septembercirculaire, nog niet is ingeboekt. Onze fractie wil het wel hebben over de besteding daarvan wanneer dit voordeel zich voordoet. We hopen daar later in onze bijdrage nog op terug te komen.

Voorzitter, onze fractie heeft de behoefte om langs de lijn van de drie sturingsmechanismen enkele opmerkingen te plaatsen om daarna nog kort stil te staan bij de bijgewerkte samenlevingsagenda 2.0.

Verlagen van de uitgaven (1)

Het college stelt voor om op vele onderdelen de kaasschaafmethode toe te passen, zonder daarbij afbreuk te willen doen aan de sociale structuur van Alblasserdam. Verstandig, want plat bezuinigen is uiteindelijk niet in het belang van de Alblasserdamse gemeenschap. Goed dat elk onderdeel kritisch wordt bekeken, maar zoals ook gezegd tijdens de PPN; laten we oog blijven hebben voor de zwakkeren in de samenleving. Ik noem daarbij drie dingen:

-          Het sleutelen aan het leerlingenvervoer. Het strakker uitvoeren van de verordening moet er niet toe leiden dat ‘zwakkere’ kinderen onder de 12 gevraagd worden om met het OV te reizen! Of dat kwetsbare ouders om een (hogere) eigen bijdrage wordt gevraagd. Wat zijn de precieze plannen van het college op dit punt?

-          Eenverdieners met een hoog inkomen ontvangen vanaf 2021 geen subsidie meer voor kinderopvang. Aan welke inkomensgrens denkt het college dan?

-          Onze fractie kijkt positief terug op de BIO armoede. Beleid is helaas nodig. Gelukkig maken we vorderingen.

Onze fractie wil ook de nodige kanttekeningen plaatsen bij de volgende onderdelen:

-          Grondstoffenplan. Het college verwacht een voordeel te behalen uit de nieuwe VANG-wetgeving. Om de kosten verder omlaag te krijgen, moet er meer gebeuren. Het invoeren van een tarievenstelsel lijkt de oplossing om de jaarlijkse kosten en het aantal kilo’s restafval omlaag te krijgen. Onze fractie is echter, ook op basis van de laatst gehouden BIO, nog niet overtuigd. Wat ons betreft zetten we volgend jaar vol in op goede voorzieningen rondom de hoogbouw, actieve voorlichting en communicatie en het inzetten van extra ophaalrondes PMD. Onze fractie stelt dan ook de volgende motie voor [motie].

-          Het college stelt een generieke korting voor bij organisaties die subsidies ontvangen, met uitzondering van SWA, Landvast, Bibliotheek Aanzet en BSSA. Met name bij Landvast en BSSA is gebleken dat daar jaarlijks geld bij moet. Nu wordt BSSA volgende week in de commissie Samenleving en Bestuur besproken, maar is een dergelijk onderzoek inzake Landvast ook niet een must? Graag reactie van het college op dit punt.

-          Bij de PPN hebben we ook uitgebreid stil gestaan bij de kanteling van het sociaal domein. Waar het de vorige keer nog ontbrak aan concretisering worden we nu meegenomen in twee uitgewerkte lijnen, te weten innovatie en kaasschaven. Leidraad voor innovatie is dat zorg sneller en dichterbij geboden moet worden en dat preventie prioriteit krijgt. Hier blijven we ons over verbazen. Als fractie waren we echt in de veronderstelling dat dit al de praktijk van de dag was. Helaas. Wethouder, laten we hier vaart mee maken en de regie voeren om de kosten binnen dit domein beheersbaar te krijgen.

Tevens ligt er een taakstelling om in totaal vijf miljoen euro te bezuinigen binnen GR-Drechtsteden waarvan 3,6 miljoen euro SDD. Kijkend naar het sentiment binnen Drechtsteden en de rol van Dordrecht daarin, heeft het college het vertrouwen dat er nu wel gewerkt gaat worden aan unaniem gedragen voorstellen?(Pag. 95 ‘de grote tekorten in het sociaal domein hebben echter hun weerslag op de uitvoeringen en samenwerking’). Meer ‘lokaal’ is het sleutelwoord. Dan moeten we snelheid maken met DOK12. Kan de wethouder aangeven wat hiervan de status is?

-          T.a.v. van Jeugdzorg hebben we ook kennis kunnen nemen van het signaal van minister De Jonge. Wat betekend zijn ingrijpen voor Alblasserdam?

Verhogen van de inkomsten (2)

Sturingsmechanisme twee is het verhogen van de inkomsten. Onze fractie heeft daarover de volgende vragen / opmerkingen:

-          Onze fractie heeft zich al jaren verbaasd dat over milieutaken geen leges kunnen worden geheven. Dat hier in het kader van de omgevingswet naar gekeken wordt,  vinden wij een goede zaak. Wel de vraag aan de wethouder of hier toezicht & handhaving ook onder vallen?

-          Het college stelt een beperkte OZB-verhoging voor van 1,55%. Onze fractie had deze verhoging liever niet gezien, maar gelet op de brede opgave is deze verhoging te verantwoorden. Nieuw is het voorstel om een deel van de precariobelasting, die vanaf 2022 niet meer is toegestaan, door te berekenen in de OZB. Daarmee is de OZB-verhoging toch geen 1,55% meer? Ontstaat er zo geen vertekend beeld? Graag reactie van de wethouder op dit punt.

Inzetten reserves (3)

-          Het college stelt voor om de ruimte van het weerstandsvermogen boven de ratio van 1,4 in te zetten om de komende drie jaren zorg te dragen voor een sluitende begroting, met een incidentele verlaging als uitzondering. Een lijn die onze fractie kan ondersteunen. We zijn het eens met de lijn om voordelen, bijvoorbeeld als gevolg van de septembercirculaire, in te zetten om het weerstandsvermogen niet verder te verlagen dan 1,4.

Samenlevingsagenda 2.0

Voorzitter, tot slot nog enkele vragen / opmerkingen over de inhoud van de bijgewerkte samenlevingsagenda 2.0.

Spoor actiever, zorgzamer & ondernemender:

-          De renovatie van het gemeentehuis vordert. Daar lag ook nog een opgave om de overige m2 nog commercieel te vullen. Wat is daarvan de status?

-          Eerder dit jaar hebben we gesproken over de invulling van het Havengebied. Volgens de memo van mei dit jaar zou de aanbesteding al hebben plaatsgevonden. In het kader van ‘stenen stapelen’ zijn we erg benieuwd waar we nu staan. Waarom zo’n vertraging (bestuurlijke slagkracht, omgevingsfactoren, te optimistische planning?)

-          Volgens pagina 41 werkt het SWA aan een plan van aanpak voor de wijken Souburgh en Kinderdijk en staan ook buurtcoaches voor wijk Blokweer en Centrum op de agenda. Echter, naar de mening van onze fractie moeten wij nog inzage krijgen in de analyse van eerstgenoemde wijken.

Spoor buiten beter:

-          De beeldkwaliteit willen we van 6 naar een 7 brengen. Aan de extra investeringen, zoals genoemd op pagina 17, moeten nog ambities worden gekoppeld. Is dat al niet bepaald in het groenstructuurplan?

Spoor beter wonen & bereikbaarder:

-          We zijn erg benieuwd naar de vorderingen van de lokale vertaling van de energietransitie. Wat is de status van de werkgroep?

-          We hebben in mei een constructieve BIO gehad met Woonkracht10. Dat was een verhelderd gesprek. Wij zien ook mooie dingen gebeuren in het dorp, zoals renovatie van de Pieter De Hoochflats. Wij zijn daarnaast erg benieuwd naar de plannen ‘sloop voor nieuwbouw’ langs de Blokweerweg. Graag reactie van de wethouder.

Dienstverlening en bestuur:

-          Het gemeentebestuur streeft naar transparante besluitvormingsprocessen = lees ‘samen doen’. Niet overal lukt dat. Laten we van die situaties lering trekken en ook erkennen dat niet alles goed gaat. Fouten mogen gemaakt worden, dat hoort ook bij een lerende organisatie.

Het college werkt aan een nieuw dienstverleningsconcept. Moeten we juist niet meer investeren in extra FTE / bestuurlijke slagkracht? Kijkend naar de voorliggende ambities, gelijktijdigheid, achterstand 2^e BURAP, ziekteverzuimcijfers. Of vragen wij van u te veel? Graag een korte toelichting van de burgemeester wat dat inhoudt.

-          Die bestuurlijke slagkracht zien we tevens onvoldoende terug binnen een deel van GR-Drechtsteden. Inmiddels hebben we ook kennis genomen van de brief van onze DSB-voorzitter die af wordt gesloten met de wens om de regionale samenwerking effectiever, moderner en toekomstbestendiger te maken. Voorzitter, is dit in andere bewoordingen een onderstreping van de in 2011 vastgelegde visie?

Solide financieel beleid:

-          Naast risico’s zullen er zich ongetwijfeld ook kansen voordoen. Denk hierbij aan het voordeel uit de septembercirculaire en de verkoop van Eneco. Wanneer deze situaties zich gaan voordoen, wil onze fractie daar de volgende bestedingen aan koppelen:

1.    Het verlagen van onze schuldenpositie —> is dit nog wel steeds de meest effectieve inzet?

2.    Opbouwen van onze reserves / bijstorten in onze gemeentelijke spaarpot.

Maar ook een praktische

3.    De fietslus.

Tot slot

Voorzitter, er valt nog veel werk te verzetten. De voorgestelde balans tussen het verminderen van de uitgaven en het verhogen van de inkomsten moeten nog wel worden waargemaakt. Dat is een stevige opgave, ook als we kijken naar alle risico’s die nog in de lucht hangen.

Ten tijde van de PPN wenste onze fractie het college bij de uitvoering de wijsheid van Jozef toe. Ongetwijfeld bent u dat niet vergeten. Die wijsheid wensen wij u nogmaals toe.

Verder wachten wij eerst de reactie van het college af om in te kunnen stemmen met het voorliggende raadsvoorstel.

 Jaco Brand, Fractievoorzitter