Bijdrage Corné van Werkhoven: Evaluatie oud&nieuw

SGP-raadslid Corné van Werkhoven overhandigt meldingen via vuurwerkmeldpunt SGP aan burgemeester Jaap Paans. Foto: Maarten-Jan van der Ende

Evaluatie Oud & Nieuw

Voorzitter, bij evalueren gaat het om het beoordelen van het resultaat, in dit geval van de viering van oud & nieuw in Alblasserdam. De gemeente deed in de pers al een voorzet en sprak van een feestelijk verloop van de jaarwisseling. De toon werd hiermee positief gezet. Als het gaat over de plannen en het ingevoerde beleid waren wij als SGP-fractie ook positief. De burgemeester zette in korte tijd nieuw beleid in gang binnen de beperkte financiële en capaciteits-technische mogelijkheden die er waren. Hier waren wij heel content mee.

Terugkijkend naar het verloop van de jaarwisseling kijken wij hier echter anders tegenaan dan het persbericht dat uitkwam, ik zal uitleggen waarom.

De bedoeling was een positieve campagne; inwoners zouden gewezen worden op eigen verantwoordelijkheid, gebaseerd op welwillendheid, wijzend op de gevaren en overlast van vuurwerk. Positief kan echter op verschillende manieren worden uitgelegd, in de media, zoals de gemeentelijke pagina in de Klaroen, zagen we vooral een aanmoedigende campagne. Wat ons betreft heeft dit een ongewenst effect gehad, die bij ons de vraag oproept: Was de oproep tot een vuurwerkfeest voor iedereen nu wel de juiste aanpak? En is de Klaroen hierbij wel het juiste kanaal om jongeren te bereiken of bereiken we daarmee vooral de ouders?

De beoordeling dat de jaarwisseling positief zou zijn verlopen, is gebaseerd op het schadebedrag van 8250,- en het achterwege blijven van incidenten met aanhoudingen. Wat ons betreft zijn dit niet de enige criteria waarmee beoordeeld kan worden of een jaarwisseling geslaagd is of niet. Zien we daarmee niet de grote hoeveelheid overlast bij inwoners en hun huisdieren over het hoofd, en nemen we daarmee de grote hoeveelheden afval en vervuiling voor lief?

Ook wij kregen op ons meldpunt ruim 50 meldingen binnen in zeer korte tijd. Graag overhandigen we  deze meldingen aan het einde van onze bijdrage aan de burgemeester. Afgezet tegen het aantal inwoners een beperkte hoeveelheid, maar uit de reacties en gesprekken met inwoners maken wij op dat men vaak geen melding maakt, omdat er toch niets mee gedaan zou worden. Wij nemen deze meldingen wel graag serieus, het negeren zou geen recht doen aan dit deel van onze inwoners. Het getuigt ook van verdraagzaamheid dat veel overlast voor lief genomen wordt, en dat is te prijzen aan onze inwoners.

Het schadebedrag, zoals genoemd is tot peildatum 15 januari 2020, kan de burgemeester aangeven wat het schadebedrag op dit moment is? Veel schade komt vaak pas later openbaar. De vraag is ook of alle schade hierin is meegenomen, zoals de schade aan basisschool Het Kompas. Ook zijn veel extra kosten gemaakt voor uitrukken brandweer, de gemeentelijke buitendienst voor alle voorbereidingen vooraf en herstelwerkzaamheden achteraf, maar ook inzet jongerenwerk en afvalinzameling met bijbehorende snackbonnen. Totaal zal dit inclusief indirecte kosten een veel grotere kostenpost opleveren voor rekening van de samenleving.

De maatregelen zoals genomen hebben maar weinig effect gehad, zoals het kindvriendelijk uur, het diervriendelijk uur -waar erg weinig van te merken was op straat-, de aangewezen carbid-locatie waarvan geen gebruik is gemaakt, terwijl wel dreunen van carbid-volume door het gehele dorp klonken. Ook rondom de ouderencentra zoals Alblashof was het voor bewoners helemaal niet zo prettig als we vooraf dachten, gezien hun ingekomen brief.

Kortom: kunnen we hiermee stellen dat ons vuurwerkbeleid en onze positieve aanpak heeft gewerkt? De plannen waren veelbelovend en hebben wij ook van harte gesteund, maar wij trekken met deze constateringen achteraf de conclusie dat ze niet het gewenste effect hadden. De doelgroep die het zware, overlastgevende vuurwerk afsteekt blijkt duidelijk niet ontvankelijk te zijn voor een vriendelijke oproep vanuit de overheid. Hoe kijkt de burgemeester hier met de kennis van nu tegenaan? Hoe verklaart hij de positieve berichtgeving hierover na de jaarwisseling in de media?

Wat ons betreft geeft de jaarwisseling aanleiding tot het verder beraden op een algeheel vuurwerkverbod. Duidelijkheid en stevige aanpak zijn hierin de sleutelwoorden. Als we zaken als schone lucht en vermindering van restafval écht serieus nemen als gemeente, zullen we ook op dit dossier ook echte maatregelen moeten nemen: hoeveel giftig fijnstof en vervuild restafval levert al het vuurwerk wel niet op tijdens oud & nieuw?

Wij weten en begrijpen dat we hierin afhankelijk zijn van landelijke maatregelen. Het ziet er naar uit dat voor de eerstvolgende jaarwisseling knalvuurwerk en vuurpijlen verboden zullen zijn. Dit is echter wat ons betreft nog niet ver genoeg doorgepakt, een totaalverbod geeft meer duidelijkheid voor handhaving. In de evaluatie komen ook kort de ontwikkelingen in aangrenzende gemeenten aan bod. Niet alleen in Dordrecht, maar ook in Sliedrecht en Zwijndrecht wordt een totaalverbod serieus overwogen. Rotterdam heeft deze keuze al gemaakt. Terecht wordt gewezen op een waterbed-effect als we daarin niet meebewegen: wij zouden dan wel eens extra ‘vuurwerkbezoekers’ kunnen krijgen. Wat ons betreft een extra reden hierop aan te sluiten, zo mogelijk in Drechtstedenverband. Concrete vraag hierbij aan de burgemeester: Welke maatregelen stelt hij voor om dit waterbedeffect te voorkomen bij een volgende jaarwisseling?

Tot slot voorzitter, wat ons betreft zien wij bij de volgende jaarwisseling een eerdere start van een ontmoedigingscampagne die wijst op de nadelen en gevaren van vuurwerk en illegaal vuurwerk tegengaat. Ook bij een verbod in welke vorm dan ook zal het niet direct over zijn met de overlast. Mogelijk ligt hier zelfs een rol voor het gehele college en niet alleen bij de portefeuille OOV? Zou de behandeling dit jaar in september of oktober kunnen zijn? Deze campagne moet wat ons betreft echt steviger zijn, confronterend met de nadelige gevolgen voor eigen veiligheid en de overlast aan anderen, zodat het gesprek aan de keukentafel tot stand kan komen. Moedig inwoners ook aan tot melding maken van overlast, zo nodig anoniem, zodat adequate handhaving ook mogelijk wordt. Hierin zijn een goed handhavingsplan en de inzet van BOA’s en jongerenwerkers onmisbaar.

---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

In de beantwoording van de burgemeester kwam het volgende aan bod:

• De beoordeling van de jaarwisseling is vooral bekeken als oudejaarsdag en nieuwjaarsdag, en daarin was sprake van een goed en relatief rustig verloop. De grootste overlast zat juist in de dagen voor oudjaar, daar waren ook de meeste meldingen van.
• Totaal is nu 12.000,- schade geregistreerd aan gemeentelijke eigendommen, daar zit de schade aan Het Kompas nog niet bij, omdat hiervan nog geen melding is binnengekomen bij de gemeente. Totale kosten inclusief indirecte en gevolgkosten zijn enorm veel hoger.
• De burgemeester deed de toezegging dat de behandeling van aanpak oud&nieuw dit jaar beduidend eerder op de agenda zal komen, in september, middels positieve beïnvloeding, met handhaving als onderdeel van de aanpak.
• Doelstelling van de campagne is echt het terugdringen van de hoeveelheid vuurwerk en bijbehorende overlast, gericht op bewustwording en verantwoordelijkheid.
  
• Met de omliggende gemeenten zal goed contact blijven over hun beleid om hierin zo veel mogelijk elkaar vast te houden om een waterbedeffect te voorkomen. Wel zal Alblasserdam aan de positieve kant blijven staan.
• Verdergaande lokale maatregelen zoals bijvoorbeeld een totaalverbod blijft afhankelijk van landelijke maatregelen, met plaatselijk totaalverbod blijft ‘de snoepwinkel’ gewoon open en is er niet te handhaven. De verkoop van vuurwerk blijft bij een lokaal verbod namelijk gewoon toegestaan.