Dodenherdenking 2015

Oorlog of Vrede…….

Ontbering of Vrijheid

Onderdrukking of Verantwoordelijkheid

Oorlog, Ontbering en Onderdrukking of Vrede, Vrijheid en Verantwoordelijkheid ….. Waarom zij het één en wij nu het ander?

Vrede en Vrijheid zijn geen vanzelfsprekendheid maar een gave van God wie wij daarvoor danken in de ons bekende vaderlandse liederen. Vrede en Vrijheid scheppen Verantwoordelijkheid. De herinnering aan toen schetst de opgave voor nu. Ook 70 jaar na het tekenen van de vrede.

In de Tweede Wereldoorlog zijn ontzettend veel slachtoffers gevallen. In ons land, in concentratiekampen, in interneringskampen, of bij dwangarbeid en op zee. Daarna ook in Nederlands Indië, Nieuw Guinea en Korea.

Oorlog, Ontbering en onderdrukking komt dichtbij als je de ervaringen hoort  uit de mond van hen die het mee hebben gemaakt. Vorig jaar stond hier nog Alblasserdammer Piet Boon. Hij vertelde mij een aantal jaar terug een van zijn aangrijpende gebeurtenissen in Nederlands Indië. Hoe zijn maten werden vermoord en hij het leven redde door zich ‘als dood’ voor te doen. Ik denk ook aan de heer Keesmaat. Aan alles was merkbaar welke ontberingen hij en zijn maten meemaakten. Ook nu zijn er nog veteranen in ons midden die de oorlog hebben meegemaakt.

Als je hun verhalen hoort besef je welke ontberingen onze jongens moesten mee maken voor onze vrijheid. Dan besef je te meer wat het betekent in voortdurende onvrijheid, onveiligheid en angst te moeten leven. Vandaag denken wij in het bijzonder aan hen, die hun leven lieten voor onze vrede en vrijheid en aan hun nabestaanden.  

Nog indringender wordt de boodschap van 4 mei als we denken aan complete bevolkingsgroepen die als ongewenst werden beschouwd en werden vermoord. De Joden, Roma en Sinti die werden gedeporteerd naar vernietigingskampen. Juist dit jaar is het ook 100 jaar geleden dat in Armenië een soortgelijke genocide plaatsvond.

De herinnering aan toen schetst de opgave voor nu. Ook nu steekt antisemitisme zo nu en dan de kop weer op. Daarom is het ook belangrijk te benoemen dat we ook de Joden en andere bevolkingsgroepen nu een leven in vrede en veiligheid toewensen.

Vrede en Vrijheid scheppen Verantwoordelijkheid. Vrede en Vrijheid beleef je in verbinding met anderen. Mijn Vrijheid wordt ingevuld door de relatie met de ander.  DE ANDER.

Vanuit mijn overtuiging: zowel verticaal als horizontaal. Zowel in de liefde tot God (boven alles) als door de liefde tot de ander. Om voor de ander het goede te doen.

Op de kaft van het boekje de verwoesting in 1940 van Alblasserdam staat het typerende citaat: “Misschien is het alleen daarom steeds weer oorlog, omdat de een nooit geheel kan gevoelen wat de ander lijdt”  de ander…..

11 mei, om 12.40 uur is het exact 75 jaar geleden dat Alblasserdam werd gebombardeerd. Het centrum van Alblasserdam werd de uren erna meerdere keren geraakt en veranderde in een grote rokende puinhoop. Vandaag denken we ook aan hen die daarbij het leven lieten en hun nabestaanden.

Vrede en Vrijheid schept Verantwoordelijkheid. De herinnering aan toen schetst de opgave voor nu. Juist in een tijd dat de wereld is veranderd in een slagveld, in Syrie en Irak door IS, in Nigeria door Boko Haram. Ook vonden recent aanslagen plaats dichtbij in Touluse, Brussel, Parijs of Kopenhagen die onze vrijheid bedreigen.  Nooit mag geweld het middel zijn om anderen onze opvattingen of ideeën op te leggen.

Juist tolerantie en vrijheid vormen de grondslag van onze staat der nederlanden. Het is goed om te zien dat we de woorden van toen (1572) ook nu weer kunnen terugzien in het vorige week geopende Hof van Nederland in Dordrecht. Zelfs in het nog veel oudere Decretum van Gratianus uit 1140 is dit de basisregel: “Wat u niet wil dat u geschiedt, doe dat ook een ander niet”. Laat deze gulden regel ook nu ons devies zijn.

Vrede en Vrijheid scheppen Verantwoordelijkheid. De herinnering aan toen schetst de opgave voor nu. In afhankelijkheid van God om wiens Zegen wij daarbij bidden. Een opgaven in verbinding met onze medemens. Een opgave. Ook in 2015, ook in Alblasserdam, iedere dag opnieuw.