Visie op prioriteitstelling gemeente Alblasserdam

Voorzitter, vanavond bespreken we als raad de voorliggende raadsinformatiebrief met als onderwerp ‘prioriteitstelling’.

Aanleiding

Wat was de aanleiding? Terug naar juli 2018, onze oproep tijdens de discussie over de perspectiefnota 2019: ‘College houden we niet te veel ballen in de lucht, moeten we niet keuzes maken en meer focus aanbrengen?’ Het college werd opgeroepen om bij de begrotingsraad van november te komen tot prioritering. Dat bleef uit, met als gevolg een motie waarin het college nogmaals werd opgeroepen invulling te geven aan de vraagstelling van de raad. Bijna twee jaar na onze oproep, die ook weerklank vond bij andere partijen, ligt er nu een duidelijke en gevoelige raadsinformatiebrief. Daar zijn we als fractie blij mee. We zijn wel benieuwd hoe het college hierop terugblikt. Wanneer vond onze oproep weerklank? Zijn er ook signalen vanuit de organisatie zelf geweest? Zo ja, zijn deze serieus genomen of (lang) genegeerd? Als fractie hebben wij eerder de vinger gelegd bij het ziekteverzuimpercentage. Zijn daarin parallellen te trekken?

Kijkend naar de inhoud van de brief, dan kan het volgende geconcludeerd worden: de locomotief met 62 wagons is onderweg en op momenten vieren we ook onze successen (goed om daar vanavond ook bij stil te staan), maar we laten ook wagons achter, of wagons zijn te vol, soms ontbreekt het aan voldoende brandstof (denk aan het sociaal domein) en af en toe lijkt het te ontbreken aan voldoende paardenkrachten. Algeheel, het ontbreekt aan de juiste balans!

Zelfreflectie

Het onderwerp heeft mij de achterliggende maanden vaker bezig gehouden. Enige zelfreflectie is mijn inziens ook op z’n plaats. Terugkijkend kan de vraag worden gesteld of de coalitie niet te veel wagons (lees ambities) aan de locomotief heeft gekoppeld? Vaak heb ik hier verwezen naar de goede gesprekken die wij, tijdens de coalitieonderhandelingen, met de gemeentesecretaris en MT-leden hebben gevoerd. We dachten meer focus te hebben aangebracht, temeer daar we ons doordrongen waren van het feit dat er ook nog veel afgemaakt moest worden. Het had beter gekund.

Naast het afronden van projecten zijn er ook weer wagons bijgekomen. Denk hierbij aan Nedstaal, bezuinigingen in de regio Drechtsteden, oplopende tekorten in sociaal domein, fietslus, grondstoffenplan, kruising Kelvingring/Edisonweg, droogte in de buitenruimte, stankincident.... allemaal zaken die nog uitlegbaar zijn ook. Enerzijds zijn we namelijk met z’n allen behoorlijk ambitieus, anderzijds kan gesteld worden dat elke organisatie met nieuwe vragen, projecten, ad-hoc zaken te maken heeft. Je mag van een bedrijf als de gemeente enige flexibiliteit verwachten. De eerlijkheid gebiedt wel te zeggen dat de gemeente wispelturige opdrachtgevers kent, die bij de dag leven en tegenstrijdige zaken met zich meebrengen. Als raad zijn we daar ook onderdeel van.

Wensen en ambities

Voorzitter, het zou te gemakkelijk zijn wanneer we vanavond alles zouden afschuiven op bestuurlijke wensen en ambities. We zien ook lijnen met betrekking tot personele bezetting, maar ook in relatie tot de bedrijfsvoering zelf. De raadsinformatiebrief geeft wat ons betreft daarin een gevoelige inkijk.

Pas na interne consultatie is de vraag gesteld: waar geven we zelf prioriteit aan; waar hollen we achteraan; waar zijn we dagelijks druk mee; is men gefocust op de bestuurlijke prioriteiten of zijn we dagelijks bezig met het blussen van brandjes, waardoor een stankincident direct z’n weerslag heeft op de projecten? Een Fixi-app is leuk, maar als dit ten koste gaat van de kerntaken, als we hierdoor belangrijke zaken laten liggen, we continue in de overdrive werken, we soms figuurlijk door het ijs zakken, dan hollen we de organisatie van binnenuit uit. Een gevoelige conclusie, maar wel een noodzakelijke om vooruit te kunnen kijken.

Dat roept nogmaals de vraag op: waarom niet eerder ingegrepen? De Dienst Gezondheid en Jeugd, waarbij ook sprake is van stapeling, had het college toch als spiegel moeten aangrijpen om niet in de zelfde valkuil te stappen?

Keuzes

Als fractie hebben wij kennis genomen van de voorgestelde prioriteringen in projecten. Wat ons betreft noodzakelijke keuzes waar we in 2018 al om gevraagd hebben, maar maak ook en vooral werk van een veranderende bedrijfsvoering. Burgemeester, naast alle mooie doelstellingen en budgetten zoals geformuleerd en opgenomen in de begroting 2020, waar ontbreekt het u (nog) aan of wat heeft u (nog) nodig om te werken aan basic stability? Moeten we niet meer gebruik maken van een flexibele Drechtstedenschil zowel op uitvoering als op beleid? Wat ons opvalt is dat gemeenten in de regio hier forser gebruik van maken.

Dit alles moet volgens ons ertoe leiden dat bestuur en organisatie in balans zijn met de juiste focus. Daar is nu een goede aanzet toe gegeven waarbij we de verder uitwerking graag tegemoet zien in de perspectiefnota 2021.

Speerpunten

Tot slot nog enkele opmerkingen t.a.v. de bestuurlijke speerpunten. Als het gaat om ruimtelijke ontwikkelingen:

1.       Wipmolen wordt aangedragen als extra stapeling, wat ons betreft niet juist. De actie ligt bij Woonkracht10, de raad heeft een aanzet gegeven. Zo zijn er namelijk meer projecten en initiatieven, te denken aan Fatimakerk, Hardam locatie, Bogor ontwikkeling, uitbreiding DOK11 en waar we allemaal (nog) niet van weten.

2.       Wachtlijsten. Los van de beheersbaarheid voelt deze manier van werken bijzonder ongemakkelijk. Onze fractie roept het college op hier, mede ook in het licht van de Omgevingswet, een andere werkwijze op na te houden door bijvoorbeeld projecten eerst te trechteren:

- Met wie praten we (grondeigenaar)?

- Is er maatschappelijk draagvlak?

- Is er economisch draagvlak?

- Haalbaarheid?

Waar we ons ook minder senang bij voelen, is om de sporen 57 en 58 door te schuiven naar 2021 of om dit zelf niet te doen. Momenteel gaat het vrij goed, maar wat als de coronacrisis voorbij is? Moeten we dan niet juist nu inzetten op goede maatregelen?

Voorzitter, een kritische noot die losstaat van onze grote waardering die wij hier nogmaals uitspreken voor het werk dat zowel door het college als de ambtelijke organisatie dagelijks wordt verricht.