Eric Boersma | Begroting 2026

Hieronder volgt de inbreng van Eric Boersma bij de begrotingsvergadering in de gemeenteraad van 11 november 2025:

Korte terugblik

Dit is de laatste programmabegroting van de raadsperiode 2022-26. Het college begon met ambitie, maar kreeg gaandeweg stevige tegenwind. Het veelbesproken ‘ravijnjaar’ heeft het financiële speelveld sterk beïnvloed. Onze fractie waardeert de inzet van de wethouder Financiën: de begroting is sluitend voor 2026; het meerjarenperspectief is echter zorgelijk.

Het college blikt terug op behaalde resultaten. Onze fractie ziet dat slechts beperkte successen zijn geboekt. Woningbouw blijft achter en het grondstoffenplan ontbreekt nog steeds. Gebrekkige communicatie en kostenbeheersing zorgden regelmatig voor maatschappelijke onrust en hogere uitgaven. De samenwerking binnen de vierpartijencoalitie kende hobbels. Verschillen van inzicht horen bij het dualisme, maar de gewenste eensgezindheid ontbrak soms opzichtig. Wij zijn benieuwd hoe de collegepartijen hun samenwerking zelf evalueren.

Algemene indruk

De programmabegroting 2026 bevat één van de grootste bezuinigingsopgaven van de afgelopen decennia waarbij er slechts ruimte is voor het in stand houden van de basis. Het draait in de komende jaren om bezuinigen, beheersen en overleven. Er ontbreekt een duidelijke strategische visie richting 2030 en verder. De nieuwe raad erft een strak financieel keurslijf met nauwelijks ruimte voor nieuw beleid.

Financieel beleid en houdbaarheid

De begroting is boekhoudkundig verantwoord, maar financieel kwetsbaar. Eén tegenvaller, zoals hogere zorgkosten of een lagere rijksbijdrage, kan het evenwicht direct verstoren. Het weerstandsvermogen is net aan voldoende. Investeringen staan onder druk. Dekking voor aanpassingen aan de begroting zoekt onze fractie daarom niet in het beetje ruimte dat de septembercirculaire biedt.

• Is het realistisch dat de algemene reserve 2026-29 volledig ongewijzigd blijft?
• Hoe wordt gemonitord dat verenigingen en verbonden partijen de bezuinigingsopgave waarmaken?

• Alblasserdam zakt op de Coelo-lijst weg van de middenpositie. Waarom laat het college dat gebeuren?
• Het Nedstaalterrein blijkt problematisch. De grondexploitatie zou zelfstandig en sluitend zijn, zonder gevolgen voor de begroting, maar dat blijkt niet zo. De lening via Rom-D is vooralsnog slechts een intentie voor 2026. Graag toelichting.

Bestuurlijke en organisatorische keuzes

De GRen zijn te duur; vooral GR Sociaal. Bezuinigingen zijn daarom terecht, maar een heroverweging van onze regionale positie ontbreekt. Regionale samenwerking vraagt om strategische keuzes: duidelijkheid over taken, efficiënte uitvoering en een eerlijke afweging van kosten en baten.

• Welke visie heeft het college op de taakverdeling tussen lokaal en regionaal bestuur?
• Wat is de inzet van het college in de gesprekken met regionale organisaties en hoe wordt voorkomen dat deze blijven steken in goede bedoelingen?
• Hoe bewaakt het college de ambtelijke draagkracht in Alblasserdam?

Sociaal domein

Het sociaal domein vormt het zieke hart van de begroting. De kosten voor jeugdzorg en WMO blijven stijgen, terwijl juist preventieve voorzieningen zoals jongeren- en welzijnswerk worden afgebouwd - voorzieningen die de zorgvraag en toekomstige kosten kunnen beperken.

• Welke visie heeft het college op preventieve zorg. Waarom en wanneer wordt gekozen voor lokaal boven regionaal?
• Hoe wil het college de stijgende zorgkosten tegengaan, en wordt daarbij geleerd van regio’s waar dit wél lukt en van inzichten van experts?
• Het afschalen van bijdragen aan het leerlingenvervoer is pijnlijk. Bij speciaal onderwijs is overleg met diaconieën belangrijk om gezinnen te helpen. Houd het Diaconaal Platform vooral levend.

Fysiek domein

Het onderhoudsniveau van de leefomgeving is verlaagd naar kwaliteitsniveau B. Dat is onze fractie een doorn in het oog, want dit tast de uitstraling van het dorp en de woonbeleving aan. Het afschalen van het onderhoudsniveau van de begraafplaats naar A vinden wij onacceptabel.

De duurzaamheidsplannen klinken ambitieus, maar zonder toereikende financiële onderbouwing blijft realisatie uit. De SGP wil daarom de Enecogelden inzetten voor de energietransitie en andere duurzaamheidsdoelen. 

• Wij vragen het college om uiterlijk januari 2026 met een nieuw grondstoffenplan te komen. Dat is milieutechnisch én financieel dringend nodig.

Samen met de gemeenschap - Regie van de raad

Deze begroting vraagt veel van de samenleving. Onze fractie waardeert dat partijen als het Brughuis, de BSSA en Landvast kritisch naar hun eigen rol kijken. Des te jammer is het dat aandacht voor samenwerking met vrijwilligersbesturen ontbreekt. Juist nu is hun inzet onmisbaar en verdienen zij een duidelijke plek in het beleid.

• Hoe voert het college de aanbevelingen uit het Berenschot- en Necker onderzoek uit?

Tegelijkertijd hoort het primaat van de politiek bij de Raad te blijven. Wij bepalen kaders en prioriteiten, met oog voor de inbreng van deskundigen en uitvoerders. Bijvoorbeeld, wat Samen Mooi Sociaal betreft: onze fractie blijft hechten aan een relatieloket en aan keuzevrijheid bij identiteitsgebonden zorg.

• Hoe blijft de Raad aan zet bij uiteindelijke keuzes van uitvoerende partijen?

Amenderingen

De begroting is een fragiel bouwwerk - daar een steentje uittrekken is bijna ondoenlijk zonder instortingsgevaar. Toch amenderen wij de begroting op 3 punten; na maart 2026 kan een nieuw bestuur de algehele richting opnieuw bepalen.

• Er wordt te veel bezuinigd op veiligheid. Wij vinden dat de 4.7 fte BOAs moeten blijven. Kosten 100k€.
• Wij willen geen bezuiniging op het Jongerenwerk. Kosten 50k€.
• Op de begraafplaats willen wij onderhoudsniveau A handhaven. Kosten niet helemaal duidelijk; inschatting 50k€.

De dekking voor deze 200k€ vinden wij door de leges kostendekkend te maken (daar zit in 2026 550k€ ruimte).

Tot slot

Het bestuur dat na maart 2026 aantreedt, moet van een bezuinigingsgemeente weer een bloeiende gemeenschap maken - van overleven naar bloeien. Vernieuwing in het sociaal domein, regionale samenwerking en versterking van het weerstandsvermogen zijn cruciaal om de huidige problemen het hoofd te bieden.

De gemeente kan niet alle problemen van haar inwoners oplossen; het leven is niet maakbaar. Juist daarom eindig ik niet in mineur. Christenen weten dat voorspoed en tegenspoed, gezondheid en ziekte, rijkdom en armoede in Gods Vaderlijke hand zijn. Dat besef leidt niet tot defaitisme, maar getuigt van levend vertrouwen. Vanuit dat vertrouwen zien wij de toekomst met hoop tegemoet, in de zekerheid dat God alles in Zijn hand houdt - ook in Alblasserdam.